Ji aliyê Îkra Çavuşoglu ve hatiye nivîsandin
Wek ji navê xwe jî diyar dibe, asîmîlasyona çandî ew pêvajoya ku ferdên çandekê ber bi qadeke din ve diçin û hêdî hêdî taybetiyên wê çandê dipejirînin. Ger partiya asîmîlebûyî gelê herêmê be, dibe ku senaryoyek cuda derkeve holê. Baş e, komek mirov heke xwe li gorî piraniyê negirin, nikarin wekî hindikahiyek bijîn, lê gelo ev hemî ye?
Ji bo ku em bersivekê bibînin, divê em li du versiyonên wê yên sereke binêrin, ew jî asîmîlasyona bi zorê û asîmîlasyona dilxwazî ye. Dema ku hindikahiyek bi dilxwazî xwe adapte bike da ku ji piraniyê neyê cûda kirin, ew asîmîlasyonek dilxwaz e. Ji bo vê, têgehek bi navê "Melting Pot" heye ku di dîroka Amerîkî de pir caran tê bikar anîn. Ji bo ku civakek heterojen homojentir bibe, tê wê wateyê ku hêmanên cihêreng di çandek hevpar de "li hev dihelin", çawa ku hûn hesin û karbonê digirin û wan di potekê de dihelînin da ku metalek bihêztir çêbikin. (1) Ev pêvajo ji bo mirovan sûdmend e ji ber ku ew di hawîrdora piraniyê de tevlihev dibe. Li aliyê din asîmîlasyona bi darê zorê, berovajî ahenga ku di asîmîlasyona tam de hatiye hedefkirin, li ser hindikahiyê zexteke tund nîşan dide. Di vê çerçoveyê de wê, pirranî wê ol, ziman, etnîsîte, çîna civatî û ankû tevlîhevîya vana li ser hindikahîyê wê bide ferzkirin. Sazî, rastiyên civakî di nav de hikûmet, karsazî, hiqûq û ragihandin dê bi tevahî ji aliyê çanda serdest ve bên kontrolkirin. (2) Wusa di sala 1890-an de dema ku hukûmeta Dewletên Yekbûyî şerê vekirî li dijî eşîrên xwecî yên Amerîkî qedand. Bi darê zorê ev gelên têkçûyî asîmîle kirin, lewra biryar dan ku zarokan ji çanda xwe derbixin û bibin çanda xwe. Armanc ew bû ku hewl bidin ku xwecihiyên Amerîkî bikin "welatiyên Xiristiyan ên baş". Ji bo perwerdekirina zarokên xwecih sazî vekirin. Ew neçar bûn porê xwe bibirrînin, cil û bergên yekreng li xwe bikin û fêrî îngilîzî bibin. Ew jî mecbûr bûn ku karê destan bikin û bi Îngilîzî dua bikin. Ger zarokên xwe neşandana malbatên wan dikaribû bihatana cezakirin, zarok bi çekan bibirin. (3)
Di encamnameyê de, asîmîlasyona dilxwazî ji bo hindikahiyê hewcedariyek erênî ye ku di hawîrdora piraniyê de cih bigire, lê divê bi asîmîlasyona bi zorê re neyê tevlihev kirin, ku ji bo hindikahiyê hawîrdorek xeternak a binçavkirinê diafirîne.
Referansên:
Melting pot. ECPS. (2020, December 27). Retrieved January 8, 2023, from https://www.populismstudies.org/Vocabulary/melting-pot/
Dominant culture. The Decision Lab. (n.d.). Retrieved January 8, 2023, from https://thedecisionlab.com/reference-guide/sociology/dominant-culture
Sapiens. (2022, June 30). Native American children's historic forced assimilation. SAPIENS. Retrieved January 8, 2023, from https://www.sapiens.org/culture/native-american-boarding-schools-photos/
Comments